दर्ता प्रक्रिया

उधोग तर्फ

पहिलो चरण

• प्रोप्राईटरको नागरिकताको प्रतिलिपि –१ थान ।
• जग्गा आफ्नो नाममा नभएमा जग्गा धनी परिवार भित्रको सदस्य भएमा मन्जुरीनामा/परिवार भित्रको सदस्य नभएमा लिज वा भाडाको कागज सहितको जग्गा धनी पुर्जाको प्रतिलिपि–१ थान ।
• रु. १० (दश) हुलाक टिकट ।

दोश्रो चरण

• यस कार्यालयद्वारा सम्बन्धीत वडालाई लेखिएको सरजमिन मुचुल्का पत्रको आधारमा सम्बन्धीत वडाबाट उत्तर, दक्षिण, पूर्व र पश्चिमका सधियार स्पष्ट खुलेको, वडा अध्यक्षको प्रमाणित भएको सिफारिस सहितको वडा मुचुल्का ।
• प्रोप्राईटरको हालसालै खिचेको पासपोड साईजको फोटो –३ थान ।
• साधारण फाईल थान – १ ।
• कुखुरा पालनको हकमा कुखुरा फारम गाउँबस्तीबाट १ (एक) किलो मिटर टाढा छ भनि सरजमिन मुचुल्कामा स्पष्ट उल्लेख भएको हुनु पर्छ ।
• उद्योगमा मिल मेसिनको प्रयोग गर्दा निकटतम छरछिमेक सधियारलाई कुनै किसिमको हानी नोक्सानी, आवाज उत्पन्न गराउनु हुदैन ।
• उद्योग संचालन गर्ने व्यक्तिले मुचुल्का साथ व्यवसायिक योजना समेत पेश गर्नुपर्नेछ ।
• ईटा, क्रसर जस्ता उद्योगको हकमा वातावरण मुल्याङ्गन प्रतिवेदन, कार्ययोजना जस्ता प्रतिवेदन अनिवार्य पेश गर्नु पर्नेछ ।
• प्रा. फ. को हकमा दर्ता गरेको मितिले पाँच बर्ष पैतिस दिन भित्र पुँजिअनुसारको दस्तुर तिरी नविकरण गर्नु पर्नेछ ।
• सा. फ. को हकमा प्रत्येक अषाढ मसान्तमा आ–आफ्ना सा.फ.लाई नविकरण गर्नुपर्नेछ ।

विविध

नविकरण

• उद्योग दर्ता गरेको मितिले ५ बर्ष सम्म नविकरण गर्नु पर्ने छैन सो मिति नाघेको ३५ (पैतिस) दिन भित्र पुँजी अनुसारको दस्तुर तिरी रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी नविकरण गर्नुपर्नेछ । साथै १ पटक उद्योग नविकरण भएपछि प्रत्येक २–२ बर्षमा नविकरण गर्नुपर्नेछ ।
• यदी ५ बर्ष ३५ दिन भित्र र त्यसपछि प्रत्येक २–२ बर्षमा नविकरण गर्न नसकेमा म्याद नाघेको ३६ दिन देखि ३ महिना सम्म दोब्बर दस्तुर तिर र १ बर्ष सम्मा तेब्बर दस्तुर तिरी नविकरण गर्न सकिनेछ । सो समय भित्र पनि नविकरण गर्न नसकेमा जति बर्ष नविकरण फेल भएको हो प्रत्येक बर्षको रु. २५००।– (पच्चिस सय) र तीन डब्बल जरिवाना समेत तिरी फर्मको लगतकट्टा गर्नुपर्नेछ । यसरी फेल भएका फर्महरु नविकरण गर्न नसकिने कानुनी प्रबधान रहेको छ ।

नामसारी (क)

• यस कार्यालयमा दर्ता रहेको कुनै फर्मधनीमो मृत्यु भएमा नीजको निकटतम हकदारले निजको मृत्यु दर्ता÷नाता प्रमाणित÷सिफारिस÷आफ्नो नागरिकता प्रमाण पत्रको प्रतिलिपि सहित यस कार्यालयमा निवेदन दिनु पर्ने छ । यदि निकटतम हकवाला धेरै जना भएमा त्यस मध्ये कस्को नाममा नामसारी हुनेहो सबै हकदारले नीजलाई मन्जुरीनामा दिनुपर्नेछ ।

ठाउँसारी

• फर्म ठाउँसारी गर्दा कुन ठाउँमा वा कुन जिल्लामा, कस्को घरमा, कस्को जग्गामा लानेहो सोको बाहाल सम्झौता पत्र वा लिजको कागज सहित निवेदन पेश गर्नु पर्नेछ ।
• यसरी पेश भएको निवेदन उपर छानविन गर्दा सम्बन्धीत ठाउँ वा जिल्लाबाट सरजमिन मुचुल्का चाहिने भएमा सो समेत माग गरि सम्बन्धीत जिल्लाको घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयको सहमति समेत लिएर फर्म ठाउँसारी गरिनेछ ।

पुँजिबृद्धि

• कुनै फर्म धनीले आफ्नो फर्ममा साविक पुँजीमा बृद्धि गर्न चाहेमा कति पुँजी बृद्धि गर्न चाहेको हो चालुमा कति स्थीरमा कति सो समेत उल्लेख गरी निवेदन दिनु पर्नेछ । यसरी निवेदन प्राप्त भएपछि निजको फर्ममा रहेको पहिलेको पुँजीको निजले तिरेको दस्तुर कट्टा गरी बाँकी हुन आएको दस्तुत तिरी पुँजी बृद्धि गर्न सकिनेछ ।

उद्देश्य थप/कट्टा

• एकै उद्देश्यका उद्योगमा एकै प्रकारका मिल्दा उद्देश्य मात्र थप गरिने अन्यथा हरेक उद्योगको अलग अलग दर्ता गरी अलग अलग प्रमाण पत्र लिनु पर्नेछ र उद्देश्य थप÷घट गर्न सकिनेछ । उदाहरणका लागि कृषि उद्योगमा कृषि, माछा, पशुपंक्षि, कुखुरा पालन र डेरी उद्योग मात्र राख्न सकिनेछ  र यतिनै उद्देश्यमात्र थप÷घट गर्न सकिनेछ ।
• सेवामुलक उद्योगमा एउटै प्रमाण पत्रमा एकै प्रकारका सेवाहरु राख्न सकिनेछ । जस्तै मोवाइल मर्मत, टिभि रेडियो मर्मत, पेन्टीङ्ग, सिलाई कटाई आदी इन्यादी ।

अश्वशक्ति थप÷घट

• कुनै उद्योगमा साविकमा रहेको विद्युतको क्षमता थप÷घट गर्नु परेमा सम्बन्धीत वडाको सिफारिस सहित रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी निवेदन दिनु पर्नेछ ।

लगतकट्टा

• कुनै उद्योग धनीले आफ्नो उद्योग बन्द गर्न चाहेमा स्वंय अड्डामा उपस्थित भएर वा अधिकार प्राप्त व्यक्तिले अख्तीयारी सहित रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी निवेदन दिनु पर्नेछ ।

प्रतिलिपि

• कुनै व्यक्तिको यस कार्यालयमा दर्ता रहेको प्रमाण पत्र हराएमा, नासिएमा, जलेमा वा कामनलाग्ने भएमा हालसालै खिचेको २ (दुई) प्रति पासपोर्ट साईजको फोटो सहित रु. १० टिकट टास गरी निवेदन दिनु पर्नेछ ।
• प्रोप्राईटर स्वयम् अड्डमा उपस्थित भई प्रतिलिपि लिनु पर्नेछ । 

आयात निर्यात थप

• कुनै उद्योग धनीलाई यस कार्यालयमा दर्ता रहको निजको उद्योगमा आयात निर्यातको उद्देश्य थप गर्दा रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी निवेदन पेश गर्नुपर्ने छ ।

शाखा थप

• यस कार्यालयमा दर्ता रहेको कुनै उद्योगको शाखा थप गर्ने पर्ने भएमा कुन ठाउँ वा जिल्लामा शाखा थप गर्नु पर्ने हो उक्त स्थानको भाडा वा लिजको कागज सहित रु. १० (दश) को टिकट टास गरी निवेदन पेश गर्नु पर्नेछ, यदि सरजमिन मुचुल्का गर्नुपर्ने उद्योग रहेमा सम्बन्धीत वाड लाई मुचुल्काको लागि लेखि पठाईने छ र सम्बन्धीत वाडबाट नियम संगत मुचुल्का भई आएपछि साविक पुँजीमा नियमानुसार शाखा विस्तारको लागि नयाँ शाखामा चाहिने हालको पुँजीमा कम्तीमा डेढी पुँजी बृद्धि गरी शाखा विस्तार गर्नुपर्नेछ ।

वाणिज्य तर्फ

• प्रोप्राईटरको नेपाली नागरिकताको प्रतिलिपि –१ थान ।
• रु. १० (दश) को हुलाक टिकट ।
• साधारण फाईल थान – १ ।
• प्रोप्राईटरको हालसालै खिचेको पासपोड साईजको फोटो –३ थान ।
• जग्गा आफ्नो नाममा नभएमा जग्गा धनी परिवार भित्रको सदस्य भएमा मन्जुरीनामा÷परिवार भित्रको सदस्य नभएमा लिज वा भाडाको कागज सहितको जग्गा धनी पुर्जाको प्रतिलिपि–१ थान ।

नविकरण

• उद्योग दर्ता गरेको मितिले ५ बर्ष सम्म नविकरण गर्नु पर्ने छैन सो मिति नाघेको ३५ (पैतिस) दिन भित्र पुँजी अनुसारको दस्तुर तिरी रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी नविकरण गर्नुपर्नेछ । साथै १ पटक फर्म नविकरण भएपछि प्रत्येक २–२ बर्षमा नविकरण गर्नुपर्नेछ ।
• यदी ५ बर्ष ३५ दिन भित्र र त्यसपछि प्रत्येक २–२ बर्षमा नविकरण गर्न नसकेमा म्याद नाघेको ३६ दिन देखि ३ महिना सम्म दोब्बर दस्तुर तिर र १ बर्ष सम्मा तेब्बर दस्तुर तिरी नविकरण गर्न सकिनेछ । सो समय भित्र पनि नविकरण गर्न नसकेमा जति बर्ष नविकरण फेल भएको हो प्रत्येक बर्षको रु. २५००।– (पच्चिस सय) र तीन डब्बल जरिवाना समेत तिरी फर्मको लगतकट्टा गर्नुपर्नेछ । यसरी फेल भएका फर्महरु नविकरण गर्न नसकिने कानुनी प्रबधान रहेको छ ।
• उद्योग दर्ता गरेको मितिले ५ बर्ष सम्म नविकरण गर्नु पर्ने छैन सो मिति नाघेको ३५ (पैतिस) दिन भित्र पुँजी अनुसारको दस्तुर तिरी रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी नविकरण गर्नुपर्नेछ । साथै १ पटक फर्म नविकरण भएपछि प्रत्येक २–२ बर्षमा नविकरण गर्नुपर्नेछ ।
• यदी ५ बर्ष ३५ दिन भित्र र त्यसपछि प्रत्येक २–२ बर्षमा नविकरण गर्न नसकेमा म्याद नाघेको ३६ दिन देखि ३ महिना सम्म दोब्बर दस्तुर तिर र १ बर्ष सम्मा तेब्बर दस्तुर तिरी नविकरण गर्न सकिनेछ । सो समय भित्र पनि नविकरण गर्न नसकेमा जति बर्ष नविकरण फेल भएको हो प्रत्येक बर्षको रु. २५००।– (पच्चिस सय) र तीन डब्बल जरिवाना समेत तिरी फर्मको लगतकट्टा गर्नुपर्नेछ । यसरी फेल भएका फर्महरु नविकरण गर्न नसकिने कानुनी प्रबधान रहेको छ ।

नामसारी (क)

• उद्योग नामसारी गर्दा सम्बन्धीत ब्यक्तिले रु. १० को टिकट टासी निवेदन दिनु पर्ने छ ।
• आन्तरिक राजश्व कार्यालयको सहमति र नामसारी गरि लिने व्यक्तिको नागरिकता प्रमाणको प्रतिलिपि सहित छोडपत्र÷विक्रिनामा र संयुक्र निवेदन पेश गर्नु पर्ने छ ।

नामसारी (ख­)

• यस कार्यालयमा दर्ता रहेको कुनै फर्मधनीमो मृत्यु भएमा नीजको निकटतम हकदारले निजको मृत्यु दर्ता÷नाता प्रमाणित÷सिफारिस÷आफ्नो नागरिकता प्रमाण पत्रको प्रतिलिपि सहित यस कार्यालयमा निवेदन दिनु पर्ने छ । यदि निकटतम हकवाला धेरै जना भएमा त्यस मध्ये कस्को नाममा नामसारी हुनेहो सबै हकदारले नीजलाई मन्जुरीनामा दिनुपर्नेछ ।

ठाउँसारी

• फर्म ठाउँसारी गर्दा कुन ठाउँमा वा कुन जिल्लामा, कस्को घरमा, कस्को जग्गामा लानेहो सोको बाहाल सम्झौता पत्र वा लिजको कागज सहित निवेदन पेश गर्नु पर्नेछ ।
• यसरी पेश भएको निवेदन उपर छानविन गर्दा सम्बन्धीत ठाउँ वा जिल्लाबाट सरजमिन मुचुल्का चाहिने भएमा सो समेत माग गरि सम्बन्धीत जिल्लाको घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयको सहमति समेत लिएर फर्म ठाउँसारी गरिनेछ ।   

पुँजिबृद्धि

• कुनै फर्म धनीले आफ्नो फर्ममा साविक पुँजीमा बृद्धि गर्न चाहेमा कति पुँजी बृद्धि गर्न चाहेको हो सो समेत उल्लेख गरी निवेदन दिनु पर्नेछ । यसरी निवेदन प्राप्त भएपछि निजको फर्ममा रहेको पहिलेको पुँजीको निजले तिरेको दस्तुर कट्टा गरी बाँकी हुन आएको दस्तुत तिरी पुँजी बृद्धि गर्न सकिनेछ ।

कारोबार थप/कट्टा

• यदि फर्मको नाम निश्चित कारोबार उल्लेख भएको नाम (जस्तै ः हार्डवेयर पसल, किराना पसल, मदिरा पसल) छ भने सोही सामान संग सम्बन्धीत कारोबार मात्र थप गर्न सकिनेछ । यदि फर्मको नाम ट्रेडर्स, इम्पोरियम, जनरल स्टो, इन्टरप्राईजेज, ट्रेड, सप्लायर्स जस्ता नाम छ भने कारोबारको प्रकृति हेरी पुँजीबृद्धि गरी जुनसुकै कारोवार थप गर्नेछ । यदी थप गर्न चाहेको कारोबार र फर्मको नाम समानान्तर नभएमा नाम परिवर्तन गरी कारोबार थप गर्न सकिनेछ । सो को लागि पुँजी अनुसारको दस्तुर लाग्नेछ ।

लगतकट्टा

• कुनै उद्योग धनीले आफ्नो फर्म बन्द गर्न चाहेमा स्वंय अड्डामा उपस्थित भएर वा अधिकार प्राप्त व्यक्तिले अख्तीयारी सहित रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी निवेदन दिनु पर्नेछ ।
• यदि कुनै व्यक्तिको मृत्यु भई निजको नाममा यस कार्यालयमा दर्ता रहेको फर्मको लगतकट्टा गर्नु पर्ने भएमा मृत्यु दर्ता, नाता प्रमाणित, सिफारिस, उत्तराधिकारीको नागरिकता प्रमाण पत्रको प्रतिलिपि सहित रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी निवेदन दिनु पर्ने छ ।

प्रतिलिपि ‌

• कुनै व्यक्तिको यस कार्यालयमा दर्ता रहेको प्रमाण पत्र हराएमा, नासिएमा, जलेमा वा कामनलाग्ने भएमा हालसालै खिचेको २ (दुई) प्रति पासपोर्ट साईजको फोटो सहित रु. १० टिकट टास गरी निवेदन दिनु पर्नेछ ।

आयात निर्यात थप

• कुनै फर्म धनीलाई यस कार्यालयमा दर्ता रहको निजको फर्ममा आयात निर्यातको उद्देश्य थप गर्दा रु. १० (दश) को टिकट टाँस गरी निवेदन पेश गर्नुपर्ने छ ।

शाखा थप

• यस कार्यालयमा दर्ता रहेको कुनै फर्मकाे शाखा थप गर्ने पर्ने भएमा कुन ठाउँ वा जिल्लामा शाखा थप गर्नु पर्ने हो उक्त स्थानको भाडा वा लिजको कागज सहित रु. १० (दश) को टिकट टास गरी निवेदन पेश गर्नु पर्नेछ, यदी सरजमिन मुचुल्का गर्नुपर्ने फर्म रहेमा सम्बन्धीत वाड लाई मुचुल्काको लागि लेखि पठाईने छ र सम्बन्धीत वाड बाट नियम संगत मुचुल्का भई आएपछि साविक पुँजीमा नियमानुसार शाखा विस्तारको लागि नयाँ शाखामा चाहिने हालको पुँजीमा कम्तीमा डेढी पुँजी बृद्धि गरी शाखा विस्तार गर्नुपर्नेछ ।